Quy trình kỹ thuật hút đàm nhớt dành cho điều dưỡng

Hút đàm nhớt là kỹ thuật thông và làm sạch đường hô hấp của bệnh nhân. Tuy nhiên, nếu thực hiện kỹ thuật hút đàm nhớt không đúng có thể gây tai biến cho người bệnh như nhiễm khuẩn đường hô hấp, thiếu oxy, tổn thương niêm mạc đường hô hấp.

1. Khi nào người bệnh cần được hút đàm nhớt?

• Người bệnh nhiều đàm nhớt, không tự khạc được.
• Trẻ hôn mê, động kinh, co giật.
• Người bệnh có ống nội khí quản hoặc mở khí quản.

2. Mục đích của việc hút đàm nhớt:

• Làm sạch dịch xuất tiết để thông đường hô hấp.
• Tạo thuận lợi cho sự lưu thông trao đổi khí.
• Lấy dịch xuất tiết để chẩn đoán.
• Phòng nhiễm khuẩn do dịch tích tụ.
• Hút sâu kích thích phản xạ ho.
• Tránh các biến chứng ở hệ hô hấp.

4. Có các phương pháp hút đàm nhớt nào?

• Đường hô hấp trên: mũi, hầu họng.
• Đường hô hấp dưới: từ hầu thanh quản đến khí quản, phế quản.

5. Những điểm cần lưu ý khi hút đờm nhớt

• Khi hút cần lưu ý sự tăng tiết đờm nhớt do ống hút kích thích và làm người bệnh thiếu oxy khi hút nhiều lần và thời gian hút quá lâu.
• Đưa ống sâu đến khi người bệnh có phản xạ ho là được, không nên đưa ống sâu quá vì có thể gây kích thích dây thần kinh X.
• Hút thông đường hô hấp dưới dễ làm nhịp tim chậm và đôi khi ngừng nên cần phải theo dõi sát người bệnh trong suốt thời gian hút, nhất là lần hút đầu tiên.
• Đưa ống hút vào đúng vị trí, giai đoạn hít vào (nắp thanh quản mở).
• Trong lúc ống hút đang di chuyển vào, không nên thực hiện hút.
• Người bệnh nằm đầu ngửa tối đa với tư thế này việc hút đờm sẽ dễ dàng.
• Thời gian mỗi lần hút không quá 15 giây (thời gian mỗi động tác hút bằng với thời gian nhịp thở của người điều dưỡng).
• Tổng thời gian hút không quá 5 phút.
• Hút thông đường hô hấp dưới dễ kích thích thần kinh X cần phải theo dõi sát người bệnh.
• Kỹ thuật hút phải nhẹ nhàng.
• Đưa ống vào đúng vị trí rồi mới hút.
• Nên tăng nồng độ oxy 100% 3 phút trước và sau khi hút, bồi hoàn lại lượng dưỡng khí đã mất trong quá trình hút hoặc cho người bệnh hít thở sâu.
• Nếu đờm quá đặc có thể bơm 4-5 ml NaCl 0,9% trước khi hút.
• Dùng ống thông hút riêng biệt: một cho đường mũi, miệng, một cho lỗ khai khí quản.
• Trong khi hút nếu người bệnh có phản xạ buồn nôn thì nên kiểm tra vị trí ống hút có lạc vào thực quản hay không.
• Kích cỡ ống hút thích hợp:
  • Người lớn: 12-18 Fr
  • Trẻ em: 8-10 Fr
  • Sơ sinh: 5-8 Fr
• Áp lực hút đờm nhớt: Có 3 mức của áp lực hút:
  • Áp lực cao: 120-150 mmHg
  • Áp lực trung bình: 80-120 mmHg
  • Áp lực thấp: dưới 80 mmHg

6. Bảng kiểm hướng dẫn học kỹ năng hút thông đường hô hấp trên

7. Bảng kiếm hướng dẫn học kỹ năng hút thông đường hô hấp trên qua nội khí quản hoặc mở khí quản